Nederlandse werkgever beseft belang digitale vaardigheden op de werkvloer niet

door Ingeborg · 20 januari 2014

Een groot deel van de Nederlandse werknemers heeft problemen op het werk door gebrekkige digitale vaardigheden. Leidinggevenden zijn zich hiervan onvoldoende bewust met productiviteitsverlies tot gevolg. Dit blijkt uit het rapport Zicht op ICT-competenties van de Universiteit Twente in opdracht van Digivaardig & Digiveilig. De onderzoekers, dr.iing. Alexander van Deursen en prof.dr. Jan van Dijk, zijn verbonden aan onderzoeksinstituut CTIT van de Universiteit Twente.

Volgens dr.ing. Alexander van Deursen en prof.dr. Jan van Dijk zijn de uitkomsten zorgelijk vanwege de omvang en omdat blijkt dat ICT-competenties in organisaties vaak een ondergeschikte rol spelen. Digivaardig & Digiveilig voorzitter Tineke Netelenbos: “Het is naïef om aan te nemen dat de ICT-competenties van sollicitanten en werknemers op orde zijn. Managers die zich daarvan bewust zijn, kunnen flinke productiviteitswinst boeken.”

Onvoldoende zicht op niveau

De onderzoekers pleiten voor meer aandacht voor ICT-competenties op de werkvloer, gestructureerde ICT-trainingen en -scholing, een betere aansluiting bij de vooropleiding, het toetsten van ICT-competenties bij het werven van nieuw personeel en het blijven monitoren en bijsturen waar nodig.

Alexander van Deursen: “Het eerste en tegelijk ontstellende resultaat van dit onderzoek, onder zowel managers als personeel, is dat veel leidinggevenden nog steeds onvoldoende zicht hebben op het niveau van ICT-vaardigheden van het personeel. Er is onvoldoende monitoring, vaak wordt verondersteld dat de bestaande ICT-competenties voldoende zijn. In de praktijk blijkt dit niet altijd zo te zijn waardoor werknemers in de problemen komen en hun werk niet goed kunnen doen. Formele hulpmiddelen als trainingen kunnen uitkomst bieden maar worden te weinig ingezet, dat is echt een gemiste kans.”

In maart 2012 presenteerden de onderzoekers al een rapport waaruit bleek dat de Nederlandse werknemer dagelijks 8% van zijn werktijd aan ICT-problemen en gebrekkige digitale vaardigheden besteedt. Laagopgeleiden verliezen tot wel 10% van hun werktijd op een PC. Leidinggevenden waren zich onvoldoende bewust van het productiviteitsverlies. Nu, bijna 2 jaar later, is dit bewustzijn nog altijd onvoldoende.

ICT-competenties niet urgent genoeg

Ruim een derde van de managers weet niet welke ICT-competenties nodig zijn in bepaalde functies. De managers nemen onterecht aan dat werknemers over deze vaardigheden beschikken. Van Deursen: “De samenleving wordt steeds digitaler waardoor ook op de werkvloer hogere eisen worden gesteld aan ICT-competenties van medewerkers. Managers moeten zich bewust worden van het belang van deze competenties en tot inzicht komen welke competenties er per functie nodig zijn en wat het competentieniveau van de werknemer is. Zo kunnen zij beter bepalen waar verbetering nodig is.”

Collega meest favoriete ‘hulpbron’

Voor een kwart van de Nederlandse werknemers is geen hulp beschikbaar bij ICT-problemen. Driekwart roept bij ICT-problemen de hulp van een collega of de helpdesk in. Hulp vragen aan een collega is vaak sneller maar hiermee wordt ook de collega van zijn eigen werk gehouden en hierdoor gaat extra productiviteit verloren.

Trainingen onbelangrijk of geen tijd voor

Hulpmiddelen zoals trainingen om ICT-competenties te verbeteren, blijven onderbenut. Het bedrijf promoot deze trainingen niet, er is tijdsgebrek of men vindt het trainen van ICT competenties niet belangrijk genoeg. Bijna de helft van het personeel neemt zelf geen initiatief in het volgen van trainingen. Oudere werknemers zien trainingen vaak als een verplichting. Van Deursen: “Verschillende groepen zouden veel baat kunnen hebben bij trainingen. Een van de ondervraagde managers uit de zorg- en bouwsector verbaasde zich erover dat het gebruik van Office een hele opgave voor jongere werknemers is terwijl ze met hun ogen dicht hun telefoon bedienen of Whatsapp berichten sturen.”