Omgaan met kritiek, vijf tips!

Je hebt hard gewerkt aan een verslag, een planning of een belangrijk e-mailbericht. Je drukt op verzenden en voelt je tevreden – totdat er kritiek komt. Dit kan overzichtelijker. Dit is niet helemaal wat ik bedoelde. Oei… kritiek. Het kan even binnenkomen, zelfs als het goed bedoeld is. Niemand krijgt graag te horen dat iets beter kan, maar omgaan met kritiek hoort nu eenmaal bij het werk. Soms is het terecht en leerzaam, soms onduidelijk en lastig te verteren. Hoe zorg je ervoor dat kritiek je niet uit het veld slaat, maar je juist helpt om te groeien in je werk? In dit artikel ontdek je waarom omgaan met kritiek soms moeilijk is en krijg je vijf praktische tips om er beter mee om te gaan.

Wat is kritiek?

Kritiek is in feite niets anders dan feedback: iemand geeft aan dat iets beter kan of anders moet. Dit kan gaan over je manier van communiceren, hoe je taken uitvoert of hoe je je werk organiseert. In de ideale situatie is kritiek bedoeld om je te helpen groeien, maar zo voelt het niet altijd.

Soms is kritiek heel concreet en nuttig. Je krijgt bijvoorbeeld een tip om je notulen korter en bondiger te maken, zodat ze makkelijker te scannen zijn. Duidelijk, daar kun je iets mee. Maar kritiek kan ook vaag zijn, zoals een collega die zegt: Je mails kunnen professioneler. Wat bedoelt diegene precies? Gaat het om de toon? De lengte? De opmaak? Als de feedback niet concreet is, wordt het lastig om er iets mee te doen.

Daarnaast kan kritiek persoonlijk aanvoelen, ook als het niet zo bedoeld is. Zeker als je ergens veel tijd en moeite in hebt gestoken, kan een kritische opmerking als een afwijzing voelen. Terwijl het in werkelijkheid misschien gewoon een suggestie is om iets nét wat beter te maken.

Kortom: kritiek is niet per definitie negatief. Maar hoe het gebracht wordt en hoe je het zelf ontvangt, bepaalt hoeveel waarde het voor je heeft.

Waarom vinden we kritiek krijgen zo lastig?

Niemand vindt het fijn om te horen dat iets beter kan. Dat komt doordat kritiek ons ego raakt – het geeft het gevoel dat we iets verkeerd hebben gedaan. Zelfs als het opbouwend is bedoeld, kan het voelen alsof je werk niet goed genoeg is.

Daarnaast speelt de manier waarop kritiek wordt gegeven een grote rol. Een rustige en goed onderbouwde tip is makkelijker te accepteren dan een kortaf commentaar zonder uitleg. Een simpel “Dit had je anders moeten doen.” zonder verdere toelichting kan bijvoorbeeld frustrerend zijn, terwijl “Misschien kun je deze opzet proberen, dat werkt vaak overzichtelijker.” veel prettiger overkomt.

Een andere reden waarom omgaan met kritiek moeilijk is, is dat we vaak geneigd zijn om de negatieve kant te benadrukken. Je kunt tien complimenten krijgen, maar die ene kritische opmerking blijft hangen. Terwijl kritiek juist een kans kan zijn om beter te worden in je werk.

Zo ga je slim om met kritiek – vijf praktische tips!

1. Neem even een ademruimte voordat je reageert

Het is logisch dat je kritiek meteen wilt weerleggen of verdedigen. Maar even een korte pauze nemen helpt je om kalm te blijven en doordacht te reageren in plaats van impulsief.

Voorbeeld uit de praktijk:

Je manager zegt: De planning is niet overzichtelijk genoeg. Je eerste gedachte? Maar ik heb er superveel tijd in gestoken! Toch slik je die opmerking in en vraagt in plaats daarvan: Wat mis je precies? Dan kan ik dat verbeteren. Op deze manier laat je zien dat je openstaat voor feedback, zonder dat het een vervelend gesprek wordt.

2. Vraag om verduidelijking (en voorkom misverstanden)

Soms is kritiek onduidelijk of vaag. In plaats van meteen te piekeren of te twijfelen aan jezelf, is het slimmer om door te vragen. Zo voorkom je misverstanden en weet je precies wat er bedoeld wordt.

Voorbeeld uit de praktijk:

Een collega zegt: Je communicatie kan echt beter. Maar wat bedoelt hij precies? Moeten je e-mails korter? Of moet je vaker updates geven? In plaats van te raden, vraag je: Wat bedoel je daar precies mee? Of Kun je een tip geven hoe het beter kan? Zo krijg je concrete feedback waar je echt iets mee kunt.

3. Zet kritiek om in actie (en maak er je voordeel van!)

Zie kritiek als gratis advies waarmee je jezelf kunt verbeteren. Het geeft je waardevolle inzichten waarmee je je werk slimmer kunt organiseren.

Voorbeeld uit de praktijk:

Je leidinggevende zegt dat je notulen te uitgebreid zijn. In plaats van dit op te vatten als Ik doe het niet goed, bekijk je hoe je ze bondiger kunt maken. Misschien helpt het om alleen de actiepunten uit te lichten. Een kleine aanpassing, maar een groot verschil!

4. Blijf bij jezelf en vertrouw op je kwaliteiten

Kritiek betekent niet dat je niet goed genoeg bent. Iedereen krijgt wel eens feedback. Het belangrijkste is om niet te vergeten wat je wél goed doet.

Voorbeeld uit de praktijk:

Je krijgt de opmerking dat je efficiënter kunt plannen. Dat is een verbeterpunt, maar je weet ook dat collega’s jou vaak om hulp vragen bij last-minute planningen, omdat jij alles soepel regelt. In plaats van onzeker te worden, denk je: Dit kan ik aanscherpen, maar ik ben nog steeds goed in mijn werk!

5. Laat nutteloze kritiek los (niet alles is de moeite waard)

Niet alle kritiek is waardevol. Soms geven mensen kritiek zonder goede onderbouwing of puur vanuit persoonlijke voorkeur. Dan hoef je er niet altijd iets mee te doen.

Voorbeeld uit de praktijk:

Je collega zegt: Ik zou die vergadering echt anders hebben voorbereid. Maar hij geeft geen concrete verbeterpunten en zijn werkwijze is totaal anders dan die van jou. In plaats van direct te twijfelen aan je aanpak, bedenk je: Mijn voorbereiding was grondig en de vergadering verliep soepel. Iedereen werkt anders, en dat is prima.

Valkuilen bij het omgaan met kritiek

Hoewel kritiek waardevol kan zijn, zijn er een paar valkuilen waar je op moet letten.

• Te defensief reageren: Het is verleidelijk om kritiek meteen te weerleggen of in de verdediging te schieten. Dit kan een gesprek onnodig lastig maken en zorgt ervoor dat je minder openstaat voor verbetering.
• Alles persoonlijk opvatten: Kritiek gaat vaak over een specifieke taak of werkwijze, niet over jou als persoon. Door het objectief te bekijken, kun je beter beoordelen of je er iets mee moet doen.
• Te veel waarde hechten aan onterechte kritiek: Niet alle feedback is nuttig. Als iemand kritiek geeft zonder goede argumenten of puur vanuit persoonlijke voorkeur, hoef je daar niet altijd iets mee te doen.
• Kritiek volledig negeren: Het andere uiterste is kritiek zomaar naast je neerleggen zonder na te denken of er toch een kern van waarheid in zit. Wees kritisch, maar sta ook open voor groei.

Kritiek krijgen is nooit echt leuk, maar het hoeft je ook niet uit balans te brengen. Door rustig te blijven, om verduidelijking te vragen en kritiek te gebruiken als groeikans, draai je de situatie in je voordeel. En onthoud: jij weet wat je kunt, en met de juiste instelling blijf je groeien in je vak!

Goed omgaan met kritiek begint bij zelfvertrouwen en een assertieve houding. Wil je leren hoe je steviger in je schoenen staat? Lees dan het blog: Het belang van assertiviteit in je rol als secretaresse.