Als ik verdrietig ben, wil ik chocolade!

Eten is tegenwoordig niet alleen maar functioneel. Waar en wat je eet kan bijvoorbeeld ook een bepaalde status uitdrukken. Bovendien is eten regelmatig gekoppeld aan gezelligheid.

Emotionele en psychologische factoren spelen ook een grote rol bij eten. Eten (of roken) wordt vaak gebruikt om vervelende gevoelens te onderdrukken. Het kan gaan om verdriet, eenzaamheid, depressiviteit, verveling enzovoorts. We noemen dit verschijnsel ‘emotioneel eten’ of  ‘emotie-eten‘. Iets eten wordt als troost ervaren of als beloning. Helaas kun je op deze manier ook kilo’s aankomen.

Emotie-eten

Wanneer je last hebt van emotioneel eetgedrag gebeurt het vaak dat je afvalt en dan weer aankomt, eetbuien hebt, jezelf niet kan troosten of belonen zonder dat je eet. Om weer een gezonde relatie met eten op te bouwen vraagt veel van jezelf en van je omgeving.

Eten vanwege emotionele redenen is een van de grootste dikmakers. Je eet niet omdat je honger hebt, maar omdat het eten je blij maakt, je rustig maakt of je troost. Als voedingscoach leer ik mijn cliënten emotioneel eten te herkennen en te verslaan!

Excuses

Wanneer je een echte emotie-eter bent, heb je vaak diverse excuses paraat om je ongezonde eetpatroon goed te praten. Een aantal bekende zijn:

• “Ik wil nu gewoon even deze reep chocola omdat niet lekker in mijn vel zit, morgen ga ik wel weer gezond eten”
• “Ik kan wel afvallen, maar wat heeft het voor zin? Ik word er toch niet gelukkiger van.”
• “Ik word toch nooit zo slank als ik zou willen, dus waarom zou ik me inhouden?”
• “Ik heb al zo vaak geprobeerd gezond te eten maar het lukt niet, dus laat mij mijn gang maar gaan. Het mislukt toch weer.”
• “Als ik even wil zitten, moet ik gewoon wat eten, anders kom ik niet aan mijn rust toe.”

Er zijn natuurlijk nog veel meer excuses te verzinnen, maar de toonzetting is vaak gelijk; ik weet dat ik niet gezond bezig ben en dat het niks oplost, maar laat mij nou maar, ik heb het nu even nodig. Vaak wordt een tijd van lijnen afgewisseld met periodes van ongezond eten. Het lijnen wordt gezien als een periode van afzien, vaak met de hulp van shakes, dieetpillen of –programma’s die ver af staan van het normale eetpatroon. Het gewicht schommelt dan op dezelfde manier; in tijden van ‘lijnen’ is het gewicht lager, in tijden van emotie-eten ‘nog net weer iets meer dan vóór het lijnen’.  Door schaamte wordt het emotie-eten ook vaak ontkend.

Geen maaghonger

Als je eet om emotionele redenen eet je niet om je lichaam te voeden maar om een andere behoefte te bevredigen. Alleen wordt die behoefte door het eten niet geheel vervuld. De problemen worden niet opgelost, ze worden niet besproken maar weg gegeten.

Oorzaken

Emotie-eten kan verschillende oorzaken hebben zoals:

• Het gevoel geen grip te hebben over je leven
• Angst
• Depressieve gevoelens
• Verveling
• Minderwaardigheidsgevoelens
• Verdriet
• Eenzaamheid

Emotie-eter?

Eet je weleens zonder dat je het eigenlijk door hebt? Voel je je vaak schuldig nadat je (teveel) hebt gegeten? Als je iets vervelends hebt meegemaakt zoals een ruzie, hunker je dan naar eten? Als je een of meerdere vragen met ‘ja’ kunt beantwoorden eet je waarschijnlijk regelmatig vanuit emotionele motieven.

Wanneer eet je nu vanuit emoties en wanneer heb je echt honger? Hieronder vind je manieren om emotioneel eten te onderscheiden van de ‘echte’ honger.

• Je hebt trek in iets specifieks
  Je hebt trek in een specifiek product zoals chocolade of koekjes. Dit is een teken van emotioneel eten.
• Je honger voelt dringend aan
  Je wilt direct iets specifieks eten en je bent bereid ervoor de deur uit te gaan.
• Je honger is gekoppeld aan een emotie
  Je hebt eerder op de dag iets meegemaakt waardoor je nu opeens zin hebt in iets lekkers.
• Je honger komt plotseling
  Een emotionele eter krijgt plotseling sterke trek, terwijl normale lichamelijke honger zich langzaam opbouwt.
• Je eet onbewust
  Als je emotioneel eet heb je vaak niet eens door dat je eet. Je bent begonnen aan een zakje chips en opeens is deze leeg!
• De honger zit niet in je buik
  Je hebt een sterke behoefte aan een specifieke smaak in je mond. Waar bij normale honger je buik rammelt is emotionele honger op zoek naar specifieke smaken in de mond.
• Je stopt niet met eten als je vol zit
  Omdat de sensatie van eten emotioneel zo prettig en verzachtend aanvoelt blijf je door eten, ook al zit je vol. Soms voel je je zelfs misselijk na die tijd.
• Na afloop voel je je waardeloos
  Je hebt spijt van de hoeveelheid eten die je naar binnen hebt gewerkt, je voelt je schuldig.

Zo versla je emotioneel eten!

Er zijn diverse zelfhulpboeken die je hierbij kunnen ondersteunen. Het beste kun je een voedingscoach of gewichtsconsulent zoeken die hiermee ervaring heeft en je daarin goed kan begeleiden.

Met dank aan: Marjon Schiltman – voedingscoach