De verschillen tussen Nederlandse en Duitse omgangsvormen

door Ingeborg · 2 april 2023

De Nederlandse omgangsvormen zijn over het algemeen niet zo formeel. Het is heel normaal dat je je manager, directeur of leidinggevende met zijn of haar voornaam aanspreekt. En het gebruik van ‘u’ als aanspreekvorm is al lang geleden uit de mode geraakt. Er zijn grote verschillen in omgangsvormen tussen verschillende landen. Zo ook met onze belangrijkste handelspartner Duitsland. Grote kans dat jij in je loopbaan op enig moment met Duisters te maken krijgt. Dan is het wel handig om te weten wat de gebruikelijke omgangsvormen in het zakelijk verkeer in Duitsland zijn. Zijn Duitsers echt zo stug als Nederlanders wel eens lijken te denken? Of is het allemaal iets genuanceerder?

Aanspreekvorm

Waar het in Nederland in de meeste situaties geen probleem is om bij een eerste ontmoeting meteen te tutoyeren is dat in Duitsland niet gebruikelijk. In Duitsland begin je altijd met u. In het Duits dus Sie. Is er sprake van een hiërarchische verhouding? Dan bepaald degene die het hoogst in de verhouding staat hoe je elkaar aanspreekt. Tussen Duitsers onderling is het zeer gebruikelijk dat een manager/directeur met u (Sie) aangesproken wordt en dit blijft meestal ook zo. Ook als men al jaren samenwerkt. In de privé-omgang is het niet ongebruikelijk om na wederzijdse instemming te tutoyeren en elkaar met je en jij (Du) aan te spreken. Maar doe dit in principe nooit bij een eerste kennismaking.

Zakelijk etentje in Duitsland

Daar waar we in Nederland vaak zakelijke lunch- of dinerafspraken bij een willekeurig Van der Valk restaurant hebben en we daarbij meestal niet nadenken over wat we aantrekken, niet altijd precies op tijd zijn en ons meestal beperken tot een uitsmijter ham/kaas ligt dat in Duitsland allemaal ook net iets anders. Zakelijke dinerafspraken vinden in Duitsland altijd plaats in een goed restaurant. Duitsers zijn altijd stipt op tijd en verwachten dit ook van hun tafelgenoten. Dus niet veel te vroeg maar zeker niet te laat. Formele kleding is de norm. Dus de heren in een pak en dames in een rok of pantalon met een jasje. En die uitsmijter? Vergeet het maar. In Duitsland is het ook bij en lunch de norm om drie gangen te eten. En het bedienend personeel wordt ook met U (Sie) aangesproken.

Humor?

Er wordt door Nederlanders nog wel eens beweerd dat Duitsers geen gevoel voor humor hebben. Dat is natuurlijk niet waar. Maar in het zakelijk verkeer is het niet gebruikelijk om grappen en grollen uit te halen. Duitser houden van professioneel en formeel gedrag. Dit verwachten ze dus ook van Nederlanders. Verder is er in Duitsland een redelijk strikte scheiding tussen werk- en privé. Daar waar we in Nederland met elkaar onze weekend- en vakantie ervaringen uitwisselen, is dit in Duitsland niet gebruikelijk en wordt dit al snel als niet-professioneel ervaren.

Duitsers hebben over het algemeen veel bewondering voor Nederland en Nederlanders. Ze vinden ons flexibel, pragmatisch en onconventioneel. Het is niet voor niets dat we zulke sterke economische, culturele en politieke banden met elkaar hebben. En wanneer je een klein beetje meer van de Duitse omgangsvormen begrijpt en toepast zul je merken dat de omgang met Duitsers heel prettig is.