Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer

De afgelopen jaren is er gelukkig steeds meer aandacht voor grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Wat is grensoverschrijdend gedrag precies? Welk beleid hoort er in organisatie hieromtrent te zijn? En wat zou je er zelf aan kunnen doen?

Grensoverschrijdend gedrag is een verzamelterm voor alle vormen van gedrag, waarbij de ene persoon, de grenzen van de andere persoon niet respecteert. Dit kan bijvoorbeeld zijn bij pesten, discriminatie, agressie of seksuele intimidatie.

Beleid om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen

Werkgevers zijn verplicht om beleid te voeren om grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer te voorkomen. Kortgezegd komt het er op neer dat een werkgever moet zorgen voor veilige werkomstandigheden en een veilige werkomgeving. In veel bedrijven is er gelukkig al actief beleid om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Maar nog niet overal. Vooral in kleinere organisaties is er geen formeel beleid opgesteld. Wat zou een werkgever in ieder geval kunnen doen?

• Stel een risico-inventarisatie en evaluatie op (RI&E). In een goed opgestelde RI&E worden de risico’s op grensoverschrijdend gedrag (inclusief seksueel) beschreven die er mogelijk kunnen zijn binnen de onderneming of organisatie;
• Stel een gedragscode op. Hierin staat beschreven wat onder grensoverschrijdend gedrag wordt verstaan en wordt ook het gewenste gedrag (cultuur) binnen een onderneming beschreven. Van alle medewerkers wordt verwacht dat ze zich aan de gedragscode houden. Er zijn ook bedrijven waar aan medewerkers wordt gevraagd om de gedragscode te ondertekenen;
• Stel een vertrouwenspersoon aan. Een vertrouwenspersoon is een strikt onafhankelijke persoon binnen een onderneming (dit kan ook een buitenstaander zijn) waar medewerkers terecht kunnen met allerlei vragen en problemen. Dit kunnen dingen zijn die te maken hebben met grensoverschrijdend gedrag. Maar dit kunnen ook andere zaken zijn. De vertrouwenspersoon hoort aan en geeft eventueel advies over wat een medewerker zou kunnen doen. In algemene zin adviseert een vertrouwenspersoon ook aan de directie over het te voeren beleid op dit gebied;
• Maak een klachtenprocedure en stel deze in. Een klachtenprocedure geeft duidelijkheid aan medewerkers over waar ze met eventuele vragen en/of klachten met betrekking tot grensoverschrijdend gedrag terecht kunnen. Het is daarbij natuurlijk wel van groot belang dat de klachtenprocedure ook werkt zoals hij is beschreven.
• Zorg altijd voor opvang en nazorg. Op welke manier er ook melding wordt gemaakt van grensoverschrijdend gedrag. Zorg ervoor dat een slachtoffer altijd serieus genomen wordt en op een goede manier wordt opgevangen. De manier waarop dit gebeurt zegt alles over de cultuur binnen een organisatie. In professionele en empathisch ingestelde organisaties is geen enkele ruimte voor grensoverschrijdend gedrag.

Naast de hierboven beschreven ‘formele’ elementen die je als bedrijf of organisatie kan invoeren om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen ligt er bij alle medewerkers van een bedrijf ook een grote individuele eigen verantwoordelijkheid om grensoverschrijdend gedrag zoveel mogelijk te voorkomen. Probeer je eens wat vaker te verplaatsen in hoe anderen jouw opmerkingen, houding en gedrag zouden kunnen ervaren. Voelen ze zich daar altijd helemaal veilig bij? Je zou het natuurlijk ook eens kunnen vragen aan je collega(‘s). Heb je feedback gekregen? Doe daar dan ook echt iets mee. En andersom geldt dat natuurlijk ook zo. Wanneer jij je niet prettig voelt bij opmerkingen of gedragingen van een collega of leidinggevende, dan kan je ze hierop aanspreken. Voelt dit niet veilig voor je? Doe het dan via de formele weg.