Omgaan met perfectionisme

Perfectionisme is ‘streven naar perfectie’. Voor een perfectionist is goed nooit goed genoeg. Een perfectionist is altijd op zoek naar het hoogst haalbare. Mooi zou je denken… maar er liggen voor een perfectionist wel de nodige valkuilen op de weg.

Ben jij een perfectionist?

Een perfectionist vertoont een aantal ‘symptomen’. Ga maar eens na of jij ze herkent. Zijn er meerdere op jou van toepassing, dan is de kans groot dat jij een perfectionist bent. Of misschien herken je wel dingen bij een of meerdere van je collega’s.

• Je stelt (te) hoge eisen aan jezelf en aan anderen.
• Je hebt onrealistische verwachtingen van jezelf.
• Je werkt het liefst alleen, jij weet het immers het beste.
• Het maken van fouten, als je deze al durft te maken, zie je als persoonlijk falen.

De meeste perfectionisten hebben niet in de gaten hoe ze zijn. Maar daarin schuilen ook risico’s. We hebben er een paar op een rijtje gezet:

• Een perfectionist werkt zo hard aan perfectie dat uitputting en/of een burn-out op de loer ligt.
• Een perfectionist is niet alleen zakelijk een perfectionist, maar ook privé. In een relatie kan dit een behoorlijke belemmering zijn. Een partner moet wel opgewassen zijn tegen een perfectionist.
• In de samenwerking met collega’s kan perfectionisme een behoorlijke belemmering zijn. De perfectionist wordt vaak als ‘overdreven’ gezien. Dit kan voor de perfectionist het ‘resultaat’ dan weer in de weg staan. Ook de perfectionist heeft immers afhankelijkheden van collega’s.

Waar komt perfectionisme vandaan?

Er zijn allerlei studies naar perfectionisme gedaan. Een van de hoofdoorzaken van perfectionisme is waarschijnlijk onzekerheid. Ontstaan in de jeugd van de perfectionist. Iemand kan bijvoorbeeld opgevoed zijn met idee dat goed nooit goed genoeg was. Of als kind nooit erkenning hebben gehad voor zijn of haar prestaties.

Moet een perfectionist veranderen?

Op zichzelf is enig perfectionisme natuurlijk helemaal geen verkeerde eigenschap. Een perfectionist levert over het algemeen kwaliteit en een goede performance. Perfectionisme is wel een probleem als het de mentale en fysieke gezondheid van de perfectionist in gevaar brengt. En als het relaties met anderen (werk of privé) onder druk zet. Wel je iets aan je perfectionisme doen? Dan hebben we hieronder nog een paar tips voor je.

Tips om minder perfectionistisch te zijn

Geen fouten durven maken staat je ontwikkeling in de weg, durf meer fouten te maken. Het zou de perfectionist als muziek in de oren moeten klinken…je gaat beter presteren als je vaker fouten maakt. Mits je daarvan leert. Maak je geen fouten omdat je ze vermijdt dan staat je ontwikkeling eigenlijk stil. Durf dus eens een fout te maken.

Leer om te gaan met kritiek, ook dit draagt bij aan je ontwikkeling. De meeste perfectionisten trekken zich kritiek zeer persoonlijk aan. Als de perfectionist leert om dit minder te doen gaat kritiek bijdragen aan ontwikkeling. De perfectionist zou zich bij kritiek dus eens kunnen afvragen ‘ wat kan ik met deze feedback om te ontwikkelen?’. In plaats van kritiek te zien als een persoonlijke aanval.

Laat los. Perfectionisten hebben zeer veel moeite om zaken los te laten. Dit staat creativiteit in de weg en werkt verstikkend. Het is voor hen nooit goed genoeg. Als de perfectionist dit kan doorbreken werkt dit als een bevrijding. Het resultaat zal niet anders zijn, maar het gevoel dat je er over hebt wel.