Reken maar dat het genant wordt!

Het woord gênant wordt door de meeste mensen gespeld zonder dakje. Begrijpelijk! Je hoort in de uitspraak ook geen Franse dakjesklank, zoals in gêne of enquête. Nee, de e in gênant klinkt hetzelfde als die in generen of gelei.

Tóch schrijf je gênant met een dakje. Weet je hoe dat komt?

Kijk, we hebben uit de Franse taal drie verwante vormen geïmporteerd: gêne, gênant en generen. In het Frans zien deze vormen er zo uit: gêne, gênant en gêner.

Gêne

Het woord gêne hebben we onveranderd gelaten. We spreken het woord ook nog echt op z’n Frans uit, mét accent circonflexe. Het accent is hier ook werkelijk nodig, want we hebben al een Nederlands woord ‘gene’ (deze of gene).

Generen

Ons werkwoord generen komt van het Franse werkwoord gêner. We hebben het werkwoord geïmporteerd en het ook direct vernederlandst, door er onze werkwoordsuitgang –en achter te plakken. En meteen maar het accent eraf gehaald. Als je toch bezig bent …

Gênant

Het woord gênant is als het ware een tussenweg tussen gêne en generen. Uit het Frans, mét accent, maar zonder de Franse dakjesuitspraak.

Mijn voorspelling: in het volgende Groene Boekje is gênant dakloos. Om twee redenen: ten eerste schrijft bijna iedereen het al zonder dakje en ten tweede luidt de regel voor het gebruik van accenttekens in het Nederlands: als het niet nodig is voor de uitspraak, laten we het accent vervallen.

Extra taaltip!
Er zijn in de afgelopen jaren veel woorden ontstaan, zoals fotoshoot, liken, tattoo en smoothie. Woorden die in onbruik zijn geraakt, zijn gedeletet… of schrijf je gedeleted… uh… gedelete …? Dat leggen we je graag uit in deze taaltip!

Geschreven door: Mieke Winnubst