Uitstelgedrag: irrationeel én van grote invloed!
Wat is uitstelgedrag eigenlijk precies? Als je iets uitstelt ontstaat er een ‘gat’ tussen de intentie om iets te gaan doen en de daadwerkelijke actie of uitvoering van je plan. Maar is alles wat je uitstelt dan ook uitstelgedrag? We stellen allemaal wel eens iets uit, omdat dat gewoon beter uitkomt, handiger is of omdat dat om een andere reden goed is: als je kind ineens doodziek van school gehaald moet worden, dan moet dat werkrapport maar even wachten. Ja, je hebt het maken van dat rapport uitgesteld, maar dat is niet wat ik hier bedoel met uitstelgedrag.
Irrationeel
Hier gaat het specifiek om irrationeel uitstelgedrag: we stellen vrijwillig iets uit, terwijl we weten dat het beter is om het nu gelijk te doen of dat we slechter af zijn als we de actie uitstellen. Bij uitstelgedrag weten we dat we handelen in strijd met wat het beste is voor onszelf. Het zit ‘m dan ook in de keus van het uitstellen, niet in het uitstellen zelf.
Eerder schreef ik al dat uitstelgedrag de schuld is van onze hersens. Maar: ook de manier waarop onze maatschappij in elkaar steekt, maakt dat we snel ten prooi vallen aan uitstelgedrag.
Verleidingen
Eigenlijk is het heel logisch: hoe meer verleidingen je om je heen hebt, hoe sneller je geneigd bent uitstelgedrag te vertonen. En in onze maatschappij zijn de verleidingen groot: allerlei producten en diensten weten ook hoe onze hersens werken en spelen in op het lymbisch systeem. En zo zijn fast food, internet, video games, televisie en social media grote ‘aandachtsvreters’.
Koop nu – betaal later
Ook acties als ‘koop nu – betaal later’ zijn een goed voorbeeld van het inspelen op het lymbisch systeem. Dat systeem wil immers NU genot hebben. De prefrontale cortex denkt er liever nog wat langer over na en neemt de kosten in ogenschouw, maar ja, als je iets gelijk nú kunt hebben… Het lymbisch systeem, dat sowieso vaak al sterker is dan de meer rationele prefrontale cortex, wordt hier dus nog eens extra getriggerd.
Kortom: we kunnen onze hersens de schuld geven van ons uitstelgedrag, maar de huidige maatschappij en het kapitalisme maken het alleen nog maar moeilijker om te blijven focussen op onze doelen. Het plezier dat we uit werk halen is over de jaren heen vrijwel gelijk gebleven, terwijl de kracht van afleidingen alleen maar is toegenomen.
Consequenties van uitstelgedrag
Uit onderzoek is gebleken dat mensen gemiddeld 2 uur (!) per 8-urige werkdag uitstelgedrag vertonen. Wat zijn de consequenties van uitstelgedrag?
- uitstellers presteren over het algemeen slechter dan niet-uitstellers
- uitstellers stellen het zoeken naar werk uit en als ze werkloos zijn, blijven ze langer werkloos dan niet-uitstellers
- uitstellers behoren tot de minst-gezonde mensen
- uitstellers gedragen zich meer dan niet-uitstellers op een manier die medische behandeling vereist en zijn dan ook nog eens meer geneigd om de behandeling niet af te maken. Denk hierbij aan roken, bovenmatig alcoholgebruik, drugsgebruik, roekeloos rijgedrag etc.
- uitstellers zijn minder gezond en minder rijk, maar ook minder gelukkig (door stress en schuldgevoelens)
Politiek
Ook in de politiek zie je uitstelgedrag, maar dan wordt er slim gebruik van gemaakt: beslissingen moeten eerst door de Tweede Kamer en dan ook nog door de Eerste Kamer geloodst worden. Dit garandeert een extra check op de politieke ‘waan van de dag’. Een mooie vergelijking met onze hersens: de snelle beslissing van het lymbisch systeem (Tweede Kamer) wordt nog eens extra gecontroleerd door de prefrontale cortex (Eerste Kamer): er wordt naar meer gekeken dan de directe haalbaarheid en het directe succes van een idee. Hier wordt dus op een slimme manier het proces van de hersenen in goede banen geleid. Het nemen van politieke beslissingen duurt daardoor langer, maar maakt de kans op wijze beslissing (in plaats van een quick win) een stuk groter!
Dit artikel is gebaseerd op het boek The Procrastination Equation van Piers Steel. De bronnen bij de feitjes die ik noem, staan ook in dit boek.
Quote uit bovenstaand artikel: ‘De huidige maatschappij en het kapitalisme maken het alleen nog maar moeilijker om te blijven focussen op onze doelen.’
De auteur van dit stukje poneert m.i. een nogal rake stelling zonder deze te onderbouwen. Ze noemt een actie (koop nu – betaal later) en trekt hieruit zomaar de conclusie dat ‘de huidige maatschappij'(?) en ‘het kapitalisme’ (grote woorden) er voor zorgen dat we uitstelgedrag vertonen? Ik ben benieuwd wat ze hier precies mee bedoelt en waar dit uit blijkt. Kan de auteur met wetenschappelijk onderzoek of andere informatie aantonen dat Nederlanders – zeg, de afgelopen tien jaar – massaal digitale tv’s op afbetaling hebben gekocht en dat dit ten koste is gegaan van de productiviteit van de beroepsbevolking (lees: uitstelgedrag heeft vergroot)? Ik denk het niet…
Over het lymbisch systeem: mijn tv is ruim 30 jaar oud en doet het nog prima. Acties als ‘koop nu – betaal later’ hebben totaal geen invloed op ondergetekende. Ik hoef niet per se de nieuwste spullen te hebben.
Uitstelgedrag heeft met zo veel meer te maken dan in dit stukje wordt genoemd. Discipline, opvoeding, hoe je in het leven staat, etc. Misschien kan de auteur daar eens over schrijven?!