Veranderde taalregels: aflevering 3: groter als

Taal verandert. Soms gebeurt dat zonder dat jij als alerte taalgebruiker dat doorhebt. Je hebt de taalregels goed geleerd en alle Groene Boekjes goed bijgehouden; je bent ervan overtuigd dat je foutloos schrijft. Misschien sta je zelfs bij jouw collega’s bekend als de beste speller van de afdeling. En dan tóch blijkt er – ongemerkt, achter jouw rug om – iets veranderd te zijn, waardoor je wel degelijk taalfouten maakt.

Nou moe?!

In deze reeks belicht ik taalveranderingen die onbekend of heel recent zijn. Nieuwe taalregels die nog niet wijd en zijd doorgedrongen zijn. Het doel van deze serie is om jou te helpen je taalkennis up-to-date te krijgen, zodat je zelfverzekerd kunt blijven schrijven.

Aflevering 3: groter als

Schokkend artikel in Metro, afgelopen april: “’Groter als’ is in de Nederlandse taal niet meer fout”, schreeuwde een kop met koeien van letters. Volgens Metro waren de grammaticaregels van de Nederlandse taal na 24 jaar aangepast. Volgens de nieuwe grammaticaregels zou ‘groter als’ niet meer fout zijn.

Nou moe?!

Heb je al die jaren de – niet zo heel moeilijke, maar door minder nauwkeurige taalgebruikers vaak met voeten getreden – regels keurig toegepast en je collega’s en kinderen gecorrigeerd als ze ‘groter als’ zeiden of schreven … blijkt het nu ineens correct te zijn?

Dat zal toch zeker niet waar zijn?!

Ik kan je geruststellen (of uit de droom halen? Omdat je het juist goed nieuws vond?): het is inderdaad niet waar. Metro heeft een klok horen luiden, maar weet niet waar de klepel hangt. Het stuk is geschreven naar aanleiding van een nieuwe versie van de ANS: de Algemene Nederlandse Spraakkunst. Toen ik Nederlands studeerde, dertig jaar geleden, stond de ANS in onze kringen al bekend als de ‘ANS tolerans’. Dat wil zeggen: de ANS was ontzettend coulant tegenover taalfouten. Als er maar een paar taalgebruikers waren die bepaalde spellingen of zinsconstructies gebruikten, dan vond ANS dat al meteen acceptabel. Ieder vogeltje zingt nou eenmaal zoals het gebekt is en laat maar fijn zingen. Zoiets.

Beschrijvend in plaats van normatief

De ANS heeft geen normatieve autoriteit. De ANS zegt zelf dat het een beschrijvende instantie is. Met andere woorden: ANS geeft weer hoe de mensen in het werkelijke leven spreken en schrijven. Daarbij houdt men als stelregel aan dat ieder mens zijn eigen grammatica heeft. (“Er zijn net zoveel verschillende grammatica’s als moedertaalsprekers.”) En inderdaad: mensen maken in hun spreek- en schrijftaal véél fouten. Waarom zijn dat fouten? Op grond waarvan noemen we iets fout? Nou, op grond van de taalnorm. Dat zijn de grammaticale regels zoals we die op school leren. En als we van school af zijn: de grammaticale regels zoals we die leren bij een goed taaltrainingsbureau.

Hoe zit het écht?

Hoe zit het dan écht met als en dan? Kort en goed: er is niets veranderd. Die regels heb je geleerd. Op school en misschien ook nog daarna, bij een grammaticacursus. Heb je al een tijdje geen grammaticatraining gehad? Dan is het slim om er een te doen. Sommige grammaticaregels veranderen namelijk wel degelijk en het is belangrijk om je taalkennis bij te houden. Ik help je daar graag mee, samen met de rest van het Alfabetateam.

Geschreven door Mieke Winnubst, directeur en trainer bij Alfabeta Tekst en Training.

Alfabeta verzorgt schrijftrainingen en opfriscursussen spelling en grammatica door het hele land. Live en online, fysiek en via Zoom en e-learning. Onze trainingen zijn anders dan anders; ze zijn laagdrempelig, leerzaam, luchtig en leuk. Deelnemers zijn zo enthousiast, dat we al jaren achtereen worden verkozen tot Beste Opleider van Nederland uit meer dan 8500 opleidingsinstituten.

Je kunt proeven van de Alfabeta-aanpak tijdens gratis minitrainingen en quizzen. Zo geeft Mieke korte lunchwebinars waarin ze een taalregel of ezelsbrug behandelt, samen met de deelnemers oefent en met een Kahootquiz als afsluiter. Luchtig en leuk, terwijl je er ook echt iets van opsteekt. Doe je mee? Aanmelden kan via deze link.

Eerder verscheen in deze reeks:

• Aflevering 1: De reizigers wordt/worden verzocht
• Aflevering 2: Een van de mensen die meedoet/meedoen

Mieke is zelf ook helemaal gek van spelling en grammatica. Zij beheert de enige community die er bestaat rondom de Nederlandse taal: “LOS met taal”. LOS staat voor Leren, Oefenen en Spelen met het Nederlands. In deze Facebookgroep van taalliefhebbers en professionals houden we samen op een superleuke manier onze taalkennis fris. Kom je kijken?