Nou moe?! Eerst fout, nu goed: veranderde taalregels, deel 2

Taal verandert. Soms gebeurt dat zonder dat jij als alerte taalgebruiker dat doorhebt. Je hebt de taalregels goed geleerd en alle Groene Boekjes goed bijgehouden; je bent ervan overtuigd dat je foutloos schrijft. Misschien sta je zelfs bij jouw collega’s bekend als de beste speller van de afdeling. En dan tóch blijkt er – ongemerkt, achter jouw rug om – iets veranderd te zijn, waardoor je wel degelijk taalfouten maakt.

Nou moe?!

In deze reeks belicht ik taalveranderingen die onbekend of heel recent zijn. Nieuwe taalregels die nog niet wijd en zijd doorgedrongen zijn. Het doel van deze serie is om jou te helpen je taalkennis up-to-date te krijgen, zodat je zelfverzekerd kunt blijven schrijven.

Aflevering 2: Een van de mensen die meedoet/meedoen

Welk werkwoord zou jij kiezen in de volgende zin:

Een van de mensen die meedoet/meedoen, is mijn zus.

Ik heb altijd geleerd dat het werkwoord in zulke constructies in het meervoud moet staan. Immers, er zijn meer mensen die meedoen; meedoen hoort bij het onderwerp ‘mensen’.

Maar … tegenwoordig mag je kiezen! Het werkwoord in het enkelvoud wordt ook goedgekeurd.

Nou moe?!

Laten we bij het begin beginnen. Welk werkwoord zou jij kiezen in de volgende zin:

Ik heb hier de namen van de mensen die meedoet/meedoen.

Je kiest de meervoudsvorm meedoen, toch? Geen twijfel mogelijk. Er doen namelijk meerdere mensen mee. Dat is de kern. Houd dat vast en kijk dan naar de volgende zin:

Een van de mensen die meedoet/meedoen, is mijn zus.

Hier gaan taalgebruikers vaak twijfelen. Enkelvoud of meervoud? Maar … aan de kern van de zin is niets veranderd. Die kern is: de mensen die meedoen. Je zet er wat woorden voor en er wat woorden na, maar er doen nog steeds meerdere mensen mee. Over de mensen die meedoen zeg je: eentje van hen is mijn zus. Het enkelvoudige werkwoord ‘is’ hoort bij zus, het meervoudige werkwoord ‘meedoen’ hoort bij mensen. Klaar als een klontje, toch?

Maar nee dus.

Er zijn zó veel mensen die in deze constructie het enkelvoudige werkwoord kiezen, dat dit inmiddels is goedgekeurd. Hier zie je een paar voorbeelden:

Een enkele keer gaat het wél goed:

Hun doen mee

Wat je ook heel vaak hoort, is:

Hun doen mee.
Mijn zus is een van hun.

Deze fouten worden door bijna iedereen gemaakt, maar gek genoeg alleen in spreektaal. Zodra mensen gaan schrijven, worden ze zorgvuldiger en dan kiest iedereen voor Zij doen mee en Mijn zus is een van hen.

Wist je dat deze hun/hen-fouten niet recent zijn, maar zelfs al in de 17e eeuw werden gemaakt? Hier kun je dus ook “Nou moe?!” denken, maar dan van verbazing dat hun/hen-fouten nog steeds als fouten worden aangemerkt.

Gratis lunchcursus “Hen of hun?”

Op woensdag 11 mei geef ik een gratis lunchcursus over hun en hen. Ik geef je een mooie ezelsbrug voor de keuze tussen hun en hen, we oefenen er samen mee en we sluiten af met een Kahootquiz. Doe je mee?

wo. 11 mei
12.00-13.00 uur
inschrijven? Dat kan via deze link.

Geschreven door Mieke Winnubst, directeur en trainer bij Alfabeta Tekst en Training.

Alfabeta verzorgt schrijftrainingen en opfriscursussen spelling en grammatica door het hele land. Live en online, fysiek en via Zoom en e-learning. Onze trainingen zijn anders dan anders; ze zijn laagdrempelig, leerzaam, luchtig en leuk. Deelnemers zijn zo enthousiast, dat we al jaren achtereen worden verkozen tot Beste Opleider van Nederland uit meer dan 8500 opleidingsinstituten.
Je kunt proeven van de Alfabeta-aanpak tijdens gratis minitrainingen en quizzen. Zo geeft Mieke korte lunchwebinars waarin ze een taalregel of ezelsbrug behandelt, samen met de deelnemers oefent en met een Kahootquiz als afsluiter. Luchtig en leuk, terwijl je er ook echt iets van opsteekt. Doe je mee? Je kunt je hier inschrijven.

Eerder verscheen in deze reeks:
Aflevering 1: De reizigers wordt/worden verzocht

Mieke is zelf ook helemaal gek van spelling en grammatica. Sinds een paar maanden beheert zij de enige community die er bestaat rondom de Nederlandse taal: “LOS met taal”. LOS staat voor Leren, Oefenen en Spelen met het Nederlands. In deze Facebookgroep van taalliefhebbers en professionals houden we samen op een superleuke manier onze taalkennis fris. Kom je een kijkje nemen?