Sterke werkrelaties? Blijf uit deze dramadriehoek

Werkrelaties kan je versterken door goede communicatie. En dit gaat niet alleen om de verpakking van je boodschap: goed communiceren begint met de manier waarop je met je collega’s en manager(s) omgaat.

Onlangs werkte ik met een team waarbij het volgende gebeurde:

Rosalie zei tegen haar collega Elise: ‘Jij moet nou eens even goed naar mij luisteren. Je gaat verkeerd om met klanten die een afspraak willen verzetten. Jij zegt steeds: “Dat ga ik overleggen, ik bel u zo meteen terug.” Niks overleggen, je moet duidelijk maken dat deze afspraken – waar wij veel moeite voor hebben gedaan – niet om de haverklap verzet kunnen worden!’ Elise voelt zich gekrenkt door Rosalie. Vanuit haar gevoel van machteloosheid is ze niet in staat om te reageren. Ze valt stil. Ze heeft de indruk dat Rosalie geen interesse heeft in de reden waarom ze dit tegen de klant heeft gezegd en wil een conflict voorkomen.

Werkrelaties raken verstoord als je niet gezien en gehoord wordt. Dat kan aan jou liggen óf aan je collega. Waar het vaak mis gaat, is dat mensen tijdens gesprekken niet met hun aandacht in het nu aanwezig zijn. Ze denken bijvoorbeeld na over wat ze dadelijk zullen zeggen om iets voor elkaar te krijgen.

Als je tijdens een gesprek invult voor een ander, sta je niet meer open voor wat de ander vertelt. Om goed te communiceren is het een must om met je aandacht in het nu te zijn: kijken, luisteren en ervaren, en van daaruit reageren op je collega.

Rosalie wil dat Elise stopt met het verplaatsen van afspraken, maar heeft geen oog voor het effect van haar (non-)verbale communicatie. Elise zegt niet tegen Rosalie dat ze zich gekrenkt voelt, waardoor de communicatie strandt en de werkrelatie verzwakt is. Laten we vanuit de dramadriehoek naar deze interactie kijken.

Dramadriehoek

De dramadriehoek maakt duidelijk hoe je oude, vertrouwde interactiepatronen uit het verleden herhaalt in het hier-en-nu. Hierdoor ga je onbewust een rol spelen. Je doet dan niet (meer) wat je écht denkt, vindt, voelt, ervaart of wilt.

Er zijn drie rollen met bijbehorend gedrag:

• Aanklager;
• Slachtoffer;
• Redder.

Het is belangrijk dat je dit rollenspel bij jezelf en je collega’s herkent en doorbreekt: zo stimuleer je ‘meesterlijk’ communiceren.

Welke rol uit de dramadriehoek speel jij?

Als Aanklager projecteer je je eigen boosheid op je collega’s. Dit gedrag komt bestraffend, verwijtend, denigrerend, kleinerend en oordelend over. Hierdoor zadel je een ander met schuldgevoelens op: ‘Ik doe het nooit goed genoeg’ of ‘Wat heb ik nu weer verkeerd gedaan?’. Dit geeft veel irritaties en frustraties in de werkrelatie.

Als Slachtoffer laat je machteloos, passief, afwachtend en afhankelijk gedrag zien. Je zet grote, vragende ogen op en wekt medelijden op door een hulpbehoevende houding. Je onderschat jezelf. Met jouw gedrag zoek je – zonder dat je het rechtstreeks vraagt – een Redder die de verantwoordelijkheid overneemt of een Aanklager die je kleineert en met je solt. Vanuit deze rol doe je tegen wil en dank wat er van je wordt gevraagd.

Als Redder heb je de behoefte om je collega’s te helpen, zonder dat zij daar op een directe manier om vragen. Vanuit zorgzaamheid en behulpzaamheid geef je advies en hulp in wat voor vorm dan ook. Hierdoor maak je anderen van je afhankelijk: je stelt jezelf superieur op ten opzichte van je collega, ook al lijkt dat op sociaal niveau niet zo.

Bewustwording

Vaak ben je je er niet van bewust dat de communicatie zich heeft afgespeeld op basis van de dramadriehoek. Zelfs na afloop kan het lastig zijn dit soort patronen te herkennen, terwijl je jezelf toch afvraagt: hoe kon dit (weer) gebeuren?

Vanuit de dramadriehoek is Rosalie de Aanklager en Elise het Slachtoffer. Maar Elise kan zich ook anders opstellen. Ze kan Rosalie aanspreken op haar gedrag en haar grens aangeven:

‘Ik merk dat je verwijten naar mij uit over mijn klantbenadering, waardoor ik mij gekrenkt voel. Ik begrijp je frustratie en heb de indruk dat je mijn kant van het verhaal niet wilt horen. Klopt dat? Ik wil hierover met je praten als je tenminste openstaat voor mijn toelichting.’

Waarschijnlijk voelen beiden zich prettiger na deze reactie van Elise. In elk geval is er nu een opening voor een verbindend gesprek, en – nog belangrijker – voor het verbeteren van de werkrelatie.

Wil je jouw werkrelaties versterken?

Wil je leren én ervaren hoe het werkt? Het versterken van je werkrelaties is onderdeel van de cursus Meesterlijk communiceren voor de senior management assistent. Na 3 dagen bereik je meer met wat je zegt en hoe je het zegt. Jouw aandeel in besprekingen, vergaderingen, conflictsituaties en presentaties wordt hierdoor erg waardevol. Op HBO-niveau en gericht op jouw werksituatie!

Bron: blog.secretary.nl, geschreven door Manon Bongers, trainer & directeur Bongers & Partners