Vrouw en man: de onverbrekelijke samenhang

Deze zomer hoop ik samen met mijn vrouw ons gouden huwelijksfeest te vieren. Wij leerden elkaar kennen op een Amsterdamse dansschool. Zo’n school waar ik leerde leiden en zij leerde volgen. Zo ging dat ruim 50 jaar geleden en niet anders. Tot de dag van vandaag wordt van de man verwacht dat hij – in de juiste houding – nog steeds leiding geeft aan de vrouw op de dansvloer.

Destijds voer ik als zeeofficier bij onze Koninklijke Marine en zij was directiesecretaresse bij de internationale marketing divisie van Heineken. Ik had een leidinggevende functie bij een exclusief masculiene organisatie. Want vrouwen werden toen (nog) niet toegelaten aan boord van de schepen van Hare Majesteit. “Een vrouw en een kip, zijn de pest voor een schip” was het gezegde. Mijn fiancée had een ondergeschikte, dienstverlenende functie bij een, jawel, dominant masculiene organisatie. Mannen dronken bier en vrouwen dronken sherry.

Ik liet mij verleiden om een baan aan wal te aanvaarden en begon als computer trainer bij het grootste computerbedrijf in die tijd: IBM. Later datzelfde jaar trouwden wij en even later nam mijn vrouw ontslag, want tja, eenmaal getrouwd werd in die tijd toch van de vrouw verwacht dat zij voor de kinderen ging zorgen. Ook IBM – informatietechnologie – was een dominant masculiene organisatie. Technisch onderlegde vrouwen kon je op de vingers van een hand tellen. De meeste aanwezige vrouwen zaten in dienstverlenende functies: secretaresses, administratie en personeelszaken.

Dit is ook de tijd van de tweede feministische golf in Nederland. Op gang gekomen door het artikel van Joke Smit: “Het onbehagen van de vrouw” en gevolgd door de ludieke acties van de Dolle Mina’s in het begin van de 70-er jaren van de vorige eeuw. Serieuze boodschap, maar feitelijk veranderde er maar heel weinig. Toen wij in de 80-er jaren voor IBM naar de Verenigde Staten vertrokken en daar drie jaar met onze beide zoontjes heerlijk hebben gewoond en gewerkt in Upstate New York, was het vanzelfsprekend dat mijn vrouw geen werkvergunning kreeg in de VS. Ze mocht vrijwilligerswerk doen, bijvoorbeeld als zogenoemde candy striper in de zorg. Herkenbaar aan hun rood-wit gestreepte schort, dat deed denken aan de rood-witte wikkel om de zuurstok (candy cane). Hoe denigrerend wil je het hebben?

In 2000 las ik het interessante boek “Vrouw en Man: de onverbrekelijke samenhang” van Allard Stikker. Een eye-opener. Ik had al die jaren in mijn heerlijke onbewust exclusieve bubbel geleefd. Genoten van mijn white man privileges zonder de pijn van anderen te zien. Probleem blindheid. Nu werd ik mij bewust van de enorme hoeveelheid talent, vrouwelijk talent, dat wij mannen eenvoudigweg links laten liggen. Als deze eeuw vraagt om het oplossen van grote uitdagingen – klimaatverandering, energietransitie, overbevolking, pandemie enzovoorts – dan neemt de behoefte aan creativiteit, duurzaamheid en vernieuwing exponentieel toe. Dan is het “alle hens aan dek”, waarbij het niet uitmaakt of deze handen toebehoren aan mannen of aan vrouwen. Op elk leidinggevend niveau tot in de bestuurskamer bestaat grote behoefte aan meer perspectief, meer diversiteit, meer vrouwen dus. Elk aspect van diversiteit – afkomst, leeftijd, kennis, ervaring, nationaliteit, geloof, seksuele oriëntatie, enzovoorts – kent altijd de tweedeling vrouw/man (nogmaals, met respect voor andere seksuele oriëntaties).

Met mijn boek Fiftyfifty breng ik een stappenplan onder de aandacht om de doorstroom van vrouwen naar de top van organisaties te bevorderen. Diversiteit doet er toe – vrouwen doen er toe. Wij hebben onze ambitieuze en competente vrouwen nodig om de grote problemen van deze eeuw samen op te lossen. Mannelijk en vrouwelijk leiderschap creëert een ongeëvenaarde synergie. Als deze synergie inclusief leiderschap oplevert, dan kunnen we samen deze wereld verder vooruit helpen. Alleen nog even die “oudere witte mannen”, die onbewust in hun exclusieve bubbel leven, nog even wakker schudden. Doen jullie mee? De resultaten zullen fantastisch zijn voor ons allemaal.

Geschreven door: Robert Vos